Хвароба пад назвай СНІД

прагрэсуе штогод і забірае жыцці

мільёнаў людзей

Для СНІДу не існуе перашкод, ён аднолькава ўражвае мужчын, жанчын і дзяцей. Хвароба СНІД выклікаецца ВІЧ - вірусам імунадэфіцыту чалавека.

Інфіцыраваных людзей называюць ВІЧ-станоўчыя. Аднак толькі канчатковая стадыя хваробы называецца СНІД - сіндром набытага імунадэфіцыту чалавека.

ВІЧ перадаецца трыма выразна вызначанымі шляхамі:

• палавым шляхам - пры любым неабароненым (без прэзерватыва) палавым кантакце;
• «кроў у кроў»  – пры выкарыстанні нестэрыльных іголак, шпрыцаў, карыстанні чужымі брытвавым прыладдзем, зубнымі шчоткамі, манікюрнымі і педыкюрнымі наборамі.
• ад маці дзіцяці  - падчас цяжарнасці, у родах і пры грудным гадаванні.

Такім чынам, астатнія шляхі, аб якіх вы можаце пачуць - толькі здагадкі.

Наступныя сцвярджэнні з'яўляюцца праўдзівай праўдай:

Скура - непераадольны бар'ер для ВІЧ.

Такія казуркі, як камары, не пераносяць ВІЧ.

Можна дакранацца, абдымацца, цалавацца з ВІЧ-станоўчым чалавекам, 

можна насіць адзенне ВІЧ-станоўчага чалавека.

Можна карыстацца прадметамі і прыладамі, прыбіральняй, душам, бялізнай разам з ВІЧ - інфікаваным чалавекам.

ВІЧ нельга ўдыхнуць, няма яго ў слязах, поце, сліне, немагчыма заразіцца крануўшы заражанага чалавека.

Ведаць - значыць папярэдзіць!

Тэсты - адзіная магчымасць выявіць ці заражаны ВІЧ чалавек ці не. Гэты тэст дапамагае выявіць ВІЧ за некалькі гадоў да таго як разаўецца хвароба. Ён ажыццяўляецца праз просты аналіз крыві.

Калі ў Вас з'явіліся сумневы, Вы занепакоеныя -

Прайдзіце тэст на ВІЧ! Абследаванне неабходна прайсці праз 3-6 месяцаў пасля верагоднага факта заражэння.

ВІЧ - інфекцыя і сям'я

Паняцце «дыскардантная пара» прынята выкарыстоўваць для пар, у якіх адзін з партнёраў ВІЧ – станоўчы, а іншы ВІЧ – адмоўны.

Яшчэ некалькі гадоў таму дыягназ ВІЧ-інфекцыя для многіх пар азначаў немагчымасць жыць паўнацэнным жыццём, нарадзіць здаровае дзіця і гэтак далей. Але ўдасканаленне метадаў лячэння (прымяненне высокаактыўнай антырэтравіруснай тэрапіі) абсалютна змяніла сітуацыю і прывяло да значнага паляпшэння якасці жыцця людзей, якія жывуць з ВІЧ, зрабіла магчымым нараджэнне здаровых дзяцей.

На сённяшні дзень ВІЧ-інфекцыя з'яўляецца кантраляваным хранічным захворваннем.

Калі пара, у якой адзін з партнёраў мае ВІЧ - станоўчы статус, прымае рашэнне нарадзіць дзіця, непазбежна ўзнікае шэраг пытанняў: "Ці будзе маё дзіця здаровае?" і «Ці не перадам я яму ВІЧ?», узнікае таксама пытанне: «Ці не заражаю я свайго каханага чалавека?».

У гэтай сітуацыі, каб прыйсці да правільнага рашэння, нам дапаможа інфармацыя аб тым, як не перадаць ВІЧ-інфекцыю партнёру і знізіць рызыку яе перадачы дзіцяці.

Для таго каб звесці да мінімуму верагоднасць заражэння ВІЧ-інфекцыяй адмоўнага партнёра неабходна:

1. рэгулярнае абследаванне ў лекара інфекцыяніста ў рамках дыспансэрнага назірання, пры неабходнасці прызначэнне і строгае выкананне рэжыму антырэтравіруснай тэрапіі (АРТ);

2. вірусная нагрузка ніжэй парога вызначэння (менш за 200 копій у мл) не менш за 6 месяцаў запар (зніжэнне віруснай нагрузкі ў крыві прыводзіць да зніжэння колькасці ВІЧ);

3. сумесна прайсці абследаванне на наяўнасць іншых захворванняў, якія перадаюцца палавым шляхам (ЗППШ).

Здароўе дзіцяці залежыць ад бацькоў

Вельмі важна, каб маладыя людзі, будучыя бацькі, свядома клапаціліся аб сваім здароўі і ведалі свой ВІЧ-статус яшчэ да планавання сям'і і цяжарнасці, таму што іх здароўе - гэта гарантыя здароўя будучага малога.

Па міжнароднай статыстыцы да 90% людзей, якія заразіліся вірусам імунадэфіцыту, даведаюцца аб тым, што яны інфіцыраваны толькі праз некалькі гадоў, калі ў іх з'яўляюцца сімптомы. Такім чынам, з моманту заражэння і да выяўлення факта інфікавання людзі, не ведаючы таго, могуць заразіць іншых людзей, у тым ліку сваіх сэксуальных партнёраў.

У Беларусі на працягу апошніх гадоў адзначаецца рост палавога шляху інфікавання ВІЧ: усё больш маладых людзей - будучых мам і тат - заражаюцца ВІЧ. Штогод каля 70% асоб інфікуюцца палавым шляхам.

Усё часцей ВІЧ выяўляецца пры абследаванні жанчын, у тым ліку і цяжарных, якія не адносяцца да групы рызыкі, якія мелі неабароненыя палавыя кантакты. Большасць з іх не падазраюць аб інфікаванні ВІЧ, вядуць звычайнае жыццё і плануюць нараджэнне дзіцяці.

ВІЧ-інфекцыя - небяспечнае хранічнае захворванне!

Разам з гэтым важна ведаць, што ў ВІЧ-станоўчых бацькоў могуць нарадзіцца здаровыя дзеці, вольныя ад ВІЧ, пры ўмове, што бацькі своечасова пачнуць спецыяльную тэрапію.

Знізіць рызыку перадачы ВІЧ ад маці дзіцяці да 2% задача не толькі дзяржавы і медыцынскіх устаноў, але - у першую чаргу - адказнасць кожнага чалавека, які думае пра сябе і сваіх дзяцей.

Ці будзе ў маляняці ВІЧ на 100% залежыць ад Вас!

Напамінак  для навучэнцаў  9 класаў

«Прафілактыка ВІЧ-інфекцыі. СНІД - гэта небяспечна»

На свеце ёсць шмат розных хвароб, адна з іх - СНІД. 

  СНІД - хвароба страшная. Навукоўцы гавораць, што з-за яе на нашай планеце кожныя 11 секунд паміраюць людзі. Хвароба гэтая не ведае межаў і забірае жыцці ў розных краінах. СНІД - бяда, якая пагражае ўсяму чалавецтву. І змагацца з гэтай страшнай хваробай можна толькі разам, усім светам. 
  Каб прыцягнуць увагу жыхароў Зямлі да гэтай усеагульнай бяды, па прапанове Сусветнай Арганізацыі Аховы здароўя было вырашана праводзіць Сусветны дзень барацьбы са СНІДам. 

Упершыню такі дзень быў праведзены 1 сьнежня 1988 года. І з таго часу ён праводзіцца штогод ужо больш за дваццаць гадоў. У гэты дзень у дзясятках краін свету па радыё і тэлебачанні, у газетах, на сустрэчах і лекцыях успамінаюць пра людзей, якія пацярпелі ад СНІДу, падрабязна расказваюць і дзецям, і дарослым аб гэтай хваробе, вучаць клапаціцца аб сваім здароўі. 

  Міжнародным сімвалам барацьбы са СНІДам з'яўляецца чырвоная стужка. Яе можа насіць любы чалавек, якому неабыякавая барацьба з гэтай бядой, якая навісла над чалавецтвам. 1 снежня вы таксама можаце прымацаваць да грудзей чырвоную стужачку ў знак падтрымкі ўсіх людзей, якія пацярпелі ад СНІДу, у знак надзеі, што калі-небудзь гэтая страшная хвароба будзе пераможана.

Слова СНІД - скарочаная назва хваробы «СІНДРОМ НАБЫТАГА ІМУННАГА ДЭФІЦЫТУ». Цяжка вымаўляць і пісаць кожны раз такую ​​доўгую назву, вось навукоўцы і вырашылі назваць хваробу скарочана – СНІД (па вялікіх літарах).
СНІД  - гэта хвароба, якая разбурае ахоўную сістэму арганізма. Таму арганізм чалавека не можа супрацьстаяць іншых хвароб, і хворыя на СНІД могуць памерці ад любой інфекцыі.

Узбуджальнік гэтай хваробы - вірус, які называюць, коратка - ВІЧ (ВІРУС ІМУНАДЭФІЦЫТУ ЧАЛАВЕКА)

  Вірусы - гэта самыя маленькія жывыя істоты. Цяжка ўявіць, але на лініі даўжынёй усяго адзін сантыметр змаглі б змясціцца сто тысяч вірусаў. Вось як малыя гэтыя жывыя істоты. Убачыць іх няўзброеным вокам нельга. У гэтых істот няма ні галавы, ні рук, ні ног. Людзям даведацца пра іх дапамог мікраскоп - спецыяльны павелічальны прыбор.

Вірус шукае прыдатную клетку, а калі пранікае ў яе, жыве за яе кошт і размнажаецца, утвараючы шмат новых вірусаў. Праз некаторы час заражаная вірусам клетка гіне. Якія ўтварыліся ўнутры яе вірусныя часціцы вызваляюцца і адпраўляюцца на пошук новых клетак.

Вядома, наш арганізм змагаецца з вірусамі - узбуджальнікамі хвароб. Дапамагаюць яму ў гэтым асаблівыя клеткі крыві - "клеткі-абаронцы".

Калі вірусы і бактэрыі ўрываюцца ў арганізм чалавека, яны пускаюць у ход сваю зброю - шкодныя атрутныя рэчывы. Гэта служыць сігналам для "клетак-абаронцаў". Яны накіроўваюцца да месца заражэння, уступаюць у бой з чужынцамі і знішчаюць іх. Пры гэтым гінуць не толькі ўзбуджальнікі хвароб, але і самі клеткі-абаронцы. Гной у ранцы або, да прыкладу, макроцце пры кашлі - гэта і ёсць мільёны загінуўшых клетак-абаронцаў разам з рэшткамі «няпрошаных гасцей». Клеткі-абаронцы - галоўныя абаронцы нашага арганізма яны знішчаюць небяспечных ворагаў здароўя ўнутры цела чалавека, і чалавек паступова здаравее.

  Адразу ўзнікае пытанне - калі клеткі-абаронцы знішчаюць хваробатворныя вірусы, значыць, і ВІЧ яны таксама павінны забіваць? Не.

  Справа ў тым, што вірус ВІЧ уражвае і знішчае «клеткі-абаронцы». Гэта іх ён атакуе, гэта ў іх ён укараняецца і размнажаецца, утвараючы шмат новых вірусных часціц. Пад дзеяннем ВІЧ крывяная клетка-абаронца пачынае выпрацоўваць рэчывы, якія, у рэшце рэшт, выклікаюць яе гібель. Абалонка крывянай клеткі разрываецца, маладыя вірусы ВІЧ вызваляюцца і атакуюць суседнія клеткі-абаронцы. Нашчадства віруса імунадэфіцыту павялічваецца, а клетак-абаронцаў, наадварот, становіцца ўсё менш і менш. 

  А без крывяных клетак-абаронцаў арганізм становіцца ўразлівым.

  Вось чаму вірус імунадэфіцыту чалавека такі небяспечны. ВІЧ разбурае імунную сістэму чалавека. І іншыя вірусы, пападаючы ў арганізм такіх людзей, ужо не сустракаюць належнага адпору. Пераадолець іх арганізм не можа, таму чалавек усё больш хварэе і нават можа памерці ад любой інфекцыі.

  Інфекцыйнае захворванне, якое выклікае вірус імунадэфіцыту чалавека, называюць  ВІЧ-інфекцыяй . Людзей, арганізм якіх заражаны ВІЧ, называюць  ВІЧ-інфіцыраванымі . Таму не ўсе ВІЧ-інфікаваныя людзі хворыя на СНІД? 

Хворымі на  СНІД  называюць людзей, у якіх адзначаецца самая апошняя стадыя развіцця ВІЧ-інфекцыі. СНІД з'яўляецца ў чалавека толькі тады, калі вірус імунадэфіцыту моцна разбурыць імунную сістэму арганізма. Тады арганізм ужо не ў сілах аказваць супраціў хваробатворным бактэрыям і вірусам. Таму, арганізм не адразу гіне, калі ў яго пападае вірус імунадэфіцыту? Паміж пранікненнем ВІЧ-інфекцыі ўнутр арганізма і з'яўленнем прыкмет, характэрных для СНІДу, праходзіць некаторы перыяд часу.

Вірус можа быць знойдзены ў сліне, поце, слязах і мачы, але з-за маленькай канцэнтрацыі праз іх перадавацца не можа, калі пры гэтым не будзе прысутнічаць кроў, вадкасць заражанага ВІЧ чалавека 

  Заразіцца ВІЧ можна толькі ад ВІЧ-інфіцыраванага чалавека. Каб адбылося заражэнне, вірус павінен абавязкова патрапіць з цела аднаго чалавека ў кроў іншага чалавека.

  Не жыве гэты вірус і на паверхні скуры людзей, адзенні, абутку, іншых прадметах. Бо ўсе яны датыкаюцца з паветрам. Таму вы ніколі не заразіцеся ВІЧ, калі будзеце дакранацца да ВІЧ-інфікаванага чалавека, паціскаць яму руку, карыстацца з ім агульным посудам, цацкамі, школьным прыладдзем, кампутарам, тэлефонам, іншымі прадметамі. Бяспечна таксама плаваць з такім чалавекам у адным басейне, карыстацца з ім адным душам ці туалетам, наведваць адну сауну ці пляж. ВІЧ не можа перадавацца чалавеку ад жывёлін. У котак, сабак, малпаў і іншых жывёл выяўлены Таму не бойцеся! Ад жывёл вы ніколі не заразіцеся ВІЧ-інфекцыяй.

КАЛІ ХОЧАШ ЗБЯРЭЧЫ СЯБЕ АД СНІДу – УБЯГАЙ КАНТАКТУ З ВАДКАСЦЯМ З АРГАНІЗМУ ІНШАГА ЧАЛАВЕКА!

УЗБЯГАЙ любога кантакту з чужой крывёй!

НІКОЛІ НЕ КАРЫСТАЙСЯ ЧУЖМІМІ МАНІКЮРНЫМІ НОЖНІЦАМІ, ЗУБНАЙ ШЧОТКАЙ. ПЫТАЙ БАЦЬКОЎ КУПІЦЬ ГЭТЫЯ ПРАДМЕТЫ ДЛЯ ТВАГО АСАБІСТАГА КАРЫСТАННЯ.
            У кожнага чалавека павінны быць асабістыя манікюрныя і брытвавыя прыналежнасці. І зубная шчотка ў кожнага павінна быць свая. Бо ў некаторых людзей дзёсны сыходзяць крывёй, і вірус з бруднай шчоткі можа патрапіць ад хворага чалавека да здаровага.

  Ведай, што ўколы, калі ты хварэеш, ці прышчэплівання для прафілактыкі хвароб робяцца аднаразовымі Шпрыцамі

Іголкі для праколвання вушэй павінны быць старанна прадэзінфікаваць - ГЭТУЮ РАЦЭДУРУ трэба праводзіць ТОЛЬКІ ў СПЕЦЫЯЛІСТА.
           Калі вам прызначаюць уколы ці прышчэпкі для прафілактыкі хвароб, тое рабіць іх павінны толькі аднаразовымі шпрыцамі. Калі вы захацелі пракалоць вушы, каб насіць завушніцы. Іголкі для праколвання вушэй павінны быць стэрыльнымі, а праводзіць гэтую працэдуру трэба толькі ў спецыяльных касметычных кабінетах. 

  Яшчэ раз хачу нагадаць, заразіцца ВІЧ можна пры любым кантакце з крывёй ВІЧ-інфіцыраванага чалавека. А гэта можа адбыцца пры выкарыстанні нестэрыльных прылад пры нанясенні татуіровак ці пірсінгу, пры сумесным карыстанні манікюрнымі ці брытвавым прыладдзем.

  Ніколі не падымайце ў пад'ездзе, на вуліцы, у парку выкінутыя іголкі, шпрыцы, ляза і іншыя прадметы, якімі можна ўкалоцца ці парэзацца. Гэтымі прадметамі мог карыстацца ВІЧ-інфіцыраваны чалавек, і вы, параніўшыся, занесяце вірус імунадэфіцыту ў сваю кроў.
Тлумачы свайму сябру, што можна быць блізкімі людзьмі і без гэтай працэдуры.
КАЛІ ТАБЕ ХТО-ТО ПРАПАНА СТАЦЬ «БРАТАМІ ПА КРЫВІ», АДМАВІЦЦА АД ГЭТАГА ГЭТА ЛЕПШ, ЧЫМ ПАДВЕРГАЦЬ СЯБЕ РЫЗЫКУ БЫЦЬ ЗАРАЖАНЫМ ВІРУСАМ СНІДу.

• 
  НЕ ДЗЯРЫСЯ! Усе ўзнікаючыя рознагалоссі спрабуй вырашаць мірным шляхам.
• 
  КАЛІ бойка ўсё ж пачалася, старайся яе як мага хутчэй перапыніць.

Не біцеся, не кусайцеся, не драпайцеся падчас гульняў з сябрамі. Гэта можа прывесці да пашкоджання скуры і кантакту з чужой крывёй. А гэтая кроў можа быць ВІЧ-інфіцыраванай. 

• 
  СТАЎІСЦЬ ДА ПАЦАЛУЯЎ СУР'ЁЗНА, А НЕ ЯК ДА ДРАХНІКАЎ.

Раю вам, сур'ёзна ставіцца і да пацалункаў. Сяброўскія пацалункі ў шчаку бяспечныя. Рызыка ўяўляюць пацалункі, пры якіх сліна, змяшаная з крывёй ВІЧ інфіцыраванага чалавека, можа патрапіць у рот здаровага чалавека. Бо ў паражніны рота і на вуснах могуць быць маленькія ранкі.

• 
  Паўтараю табе яшчэ і яшчэ раз: БУДЗЬ АСЦЯРОЖНЫ!

  Памятайце, лекі супраць СНІДу навукоўцы пакуль яшчэ не вынайшлі. Хвароба гэтая невылечная. Адзіны спосаб абараніць сябе - выконваць правілы бяспечных паводзін.

ПАМЯТКА

ДЛЯ ПАДРЫХЦОЎ, БАЦЬКОЎ І ПЕДАГОГАЎ

Па прафілактыцы ВІЧ-інфекцыі і СНІДу.

Прафілактыка СНІДу

пачынаецца з усведамлення асабістай адказнасці

ВІЧ - незвычайны вірус: чалавек можа быць інфіцыраваны шмат гадоў і здавацца пры гэтым абсалютна здаровым. Патрапіўшы ў арганізм, вірус паступова разбурае імунную сістэму, забіваючы клеткі крыві, якія з'яўляюцца часткай імуннай (ахоўнай) сістэмы арганізма.

Калі чалавек інфіцыраваны, яшчэ не значыць, што ў яго адразу разаўецца СНІД. Вірус можа знаходзіцца ў арганізме дзесяць і больш гадоў, перш чым чалавек адчуе якія-небудзь сімптомы захворвання. Цягам усяго перыяду ён можа выглядаць і адчуваць сябе абсалютна здаровым і пры гэтым перадаць гэты вірус іншым. Можна атрымаць ВІЧ, не падазраючы гэтага, і можна перадаць ВІЧ іншым, не ведаючы аб гэтым.

Як ВІЧ пранікае ў арганізм?

Заражэнне можа адбыцца толькі пры трапленні інфіцыраванай біялагічнай вадкасці ў кроў неінфіцыраванага чалавека непасрэдна або праз слізістыя абалонкі (у асноўным, слізістыя палавых органаў). Біялагічных вадкасцяў, канцэнтрацыя віруса ў якіх дастатковая для заражэння, усяго чатыры: кроў, сперма, вагінальны сакрэт і грудное малако. Вірус можа патрапіць у арганізм пры сэксуальным кантакце без прэзерватыва, пры выкарыстанні нестэрыльных прылад для ін'екцый і іншых маніпуляцый, якія прадугледжваюць парушэнне цэласнасці скурных пакроваў.

Вядомыя тры шляхі перадачы ВІЧ:

-  Палавы  - пры неабароненым палавым кантакце з ВІЧ-інфікаваным або хворым на СНІД.

-  Парэнтэральны  - пры трапленні крыві ВІЧ-інфікаванага або хворага на СНІД у арганізм здаровага чалавека.

-  Вертыкальны  - ВІЧ-інфікаваная цяжарная жанчына можа перадаць вірус дзіцяці падчас цяжарнасці, у працэсе родаў, пры грудным гадаванні дзіцяці.

Нельга заразіцца ВІЧ праз:

- пот, сліну, слёзы, кашаль;

– поціскі рукі, абдымкі, пацалункі;

- укусы насякомых;

– агульны посуд і ежу,

– агульныя рэчы: грошы, кнігі, клавіятуру камп'ютара, бытавыя прадметы;

- ваду (пры карыстанні агульным басейнам, ваннай, душам, туалетам).

Прафілактыка палавога шляху перадачы ВІЧ

Для папярэджання заражэння ВІЧ пры палавым кантакце належыць:

- пазбягаць бязладных і выпадковых палавых сувязяў;

– пры любым палавым кантакце карыстацца прэзерватывам высокай якасці.

Варта памятаць, што з супрацьзачаткавых сродкаў толькі прэзерватыў перашкаджае пранікненню ВІЧ і пры правільным выкарыстанні абараняе ад заражэння ВІЧ-інфекцыяй на 98%.

Прафілактыка парэнтэральнага шляху перадачы ВІЧ

- адмовіцца ад ужывання наркатычных рэчываў;

– падвяргаць апрацоўцы, у т. ч. з выкарыстаннем сродкаў дэзінфекцыі шматразовыя прылады для манікюру/педыкюру/пірсінгу/татуажу;

- пры трапленні чужой крыві на раневую паверхню неабходна прамыць рану праточнай вадой, апрацаваць 3% растворам перакісу вадароду або спіртазмяшчальным растворам (70%), пасля апрацоўкі зачыніць рану пластырам;

- пры трапленні крыві на слізістую вочы прамыць вочы вадой і закапаць вочнымі кроплямі, якія валодаюць слёзааддзяляльным і дэзінфікуе эфектам (напрыклад, 20% растворам альбуцыду);

- пры трапленні крыві на слізістую абалонку паражніны рота - прапаласкаць рот 70% этылавым спіртам;

- Для аказання першай медыцынскай дапамогі пры крывацёках неабходна выкарыстоўваць гумовыя пальчаткі і абараняць адкрытыя ўчасткі скуры і слізістыя вока ад траплення крыві, любыя забруджвання крывёй павінны разглядацца як патэнцыйна небяспечныя.

Прафілактыка вертыкальнага шляху перадачы ВІЧ

Згодна з дзейным заканадаўствам кожная цяжарная жанчына можа прайсці абследаванне на ВІЧ-інфекцыю. Пры выяўленні віруса ў арганізме ёй для прафілактыкі унутрычэраўнага інфікавання прызначаюць спецыяльныя лекавыя прэпараты.

Тэставанне на ВІЧ

Прайсці абследаванне на ВІЧ-інфекцыю можна ананімна і бясплатна ў любой лячэбна-прафілактычнай установе, у аддзелах прафілактыкі СНІД рэспубліканскага і абласных цэнтраў гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя.

У наш час няма лекаў, здольных знішчыць ВІЧ у арганізме чалавека, няма вакцыны, здольнай прадухіліць заражэнне. Ніхто не застрахаваны ад заражэння ВІЧ. Кожны чалавек у любым узросце незалежна ад месца пражывання і рэлігійных перакананняў можа заразіцца. Толькі веды (пра шляхі перадачы і прафілактыцы ВІЧ-інфекцыі) і паводзіны канкрэтнага чалавека ў "небяспечных" сітуацыях здольныя абараніць яго ад заражэння.